Πολλοί άνθρωποι τρέφουν την ιδέα ότι πρέπει να υπάρχει ένας διαρκής, αμετάβλητος πυρήνας προσωπικότητας ή εαυτού για να κατανοήσει την ύπαρξή τους και τις εμπειρίες της ζωής τους. Μπροστά σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα, οι διδασκαλίες του Βούδα ρίχνουν φως σε μια βαθιά ενόραση: δεν υπάρχει πραγματική, μόνιμη ή αυτοδύναμη προσωπικότητα ή εαυτός. Αυτή η αρχή αποτελεί το τρίτο χαρακτηριστικό της ύπαρξης. Αν ένας εαυτός υπήρχε πραγματικά ανεξάρτητα, θα έπρεπε να είναι ευδιάκριτος. Κάποιοι μπορεί να υποθέσουν ότι το σώμα ή το μυαλό ενσαρκώνουν αυτόν τον εαυτό, αλλά και οι δύο υποθέσεις είναι λανθασμένες. Τόσο το σώμα όσο και ο νους είναι παροδικά, σε αέναη ροή και υπάρχουν ως «αντικείμενα» που υπόκεινται σε αποσύνθεση. Βασίζονται σε πολλούς αλληλένδετους παράγοντες για την ύπαρξή τους. Έτσι, ούτε το σώμα ούτε το μυαλό μπορούν να ισχυριστούν ότι είναι ένας διαρκής και αυτοδύναμος εαυτός.
Για παράδειγμα, αν το σώμα ήταν μια αυτόνομη οντότητα, θα έπρεπε να έχει αυτοκατευθυνόμενη, αταλάντευτη και άψογη δύναμη. Ωστόσο, το σώμα υφίσταται ανάπτυξη, βιώνει κόπωση, πείνα και ασθένειες, ανεξάρτητα από τη βούληση του ιδιοκτήτη του. Κατά συνέπεια, το σώμα δεν μπορεί να είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα.
Ομοίως, αν ο νους ήταν μια αυτόνομη οντότητα, θα ενεργούσε κατά την κρίση του, ευθυγραμμιζόμενος με τις επιθυμίες του. Ωστόσο, το μυαλό συχνά ξεφεύγει από το μονοπάτι της δικαιοσύνης, υποκύπτοντας σε περισπασμούς, ανησυχίες, προβλήματα και αναταραχή, παρά τις προθέσεις του ιδιοκτήτη του. Επομένως, ο νους, επίσης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητος εαυτός.
Όταν τα άτομα δηλώνουν «θα πάω στη δουλειά», χρησιμοποιούν απλώς μια βολική ταμπέλα για τα μυριάδες φυσικά και ψυχικά στοιχεία που παίζουν. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει εγώ ή εαυτός που μπορεί να βρεθεί.
Όσο οι άνθρωποι προσκολλώνται στην ιδέα ότι ο εαυτός τους ή η ατομική τους ταυτότητα είναι αμετάβλητη και αυτοδύναμη, τείνουν να έλκονται προς τον εγωισμό. Νιώθουν διαρκώς ότι απειλούνται από εξωτερικούς παράγοντες και αναγκάζονται να περιφρουρήσουν τη θέση τους, ακόμη και εις βάρος των δικών τους απόψεων.
Ωστόσο, όταν συνειδητοποιούν ότι ο εαυτός χρησιμεύει απλώς ως μια εύλογη ταμπέλα για τα συνεχώς εξελισσόμενα φυσικά και ψυχικά συστατικά, δεν παραμένουν πλέον προσηλωμένοι στον φόβο και την ανασφάλεια. Αυτή η κατανόηση τους απελευθερώνει να εξελιχθούν, να μάθουν, να δημιουργήσουν και να επιδείξουν γενναιοδωρία, καλοσύνη και συμπόνια, καθώς δεν χρειάζεται πλέον να υιοθετούν μια αμυντική στάση.
Η κατανόηση της απουσίας μιας αληθινής, εγγενούς φύσης της προσωπικότητας εξοπλίζει τους ανθρώπους να περιηγούνται με χάρη στην άμπωτη και τη ροή των καθημερινών περιστάσεων. Προωθεί καλύτερες σχέσεις και δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να προχωρήσουν προς την ευτυχία, την ηρεμία και τη φώτιση.
«Η Εξάλλειψη του ΕΓΩ [κιν.: wúwǒ 无我 | σανσκ.: anātman»
Aπό την ομιλία του Δάσκαλου Σι Γιαν Tζουό [κιν.: shìyánzhuó 釋延卓 / 1965 - ?] σχετικά με την Ύπαρξη, στη Σχολή του, το 1991.
Παράθεση με την άδεια του
